Jane Austen: buntowniczka z wyboru
Kochała proste wiejskie życie, zachwycało ja morze i śpiew ptaku. Podarowała światu Pana Darcy’ego i sześć powieści, które do dziś kształtują naszą romantyczną wyobraźnię. W tym roku minęło 205 lat od śmierci Jane Austen, autorki, która uważała, że związek dwojga ludzi ma rację bytu tylko, gdy łączy ich uczucie. Co nie było zbyt popularnym poglądem jak na czasy, w których przyszło jej żyć.
Jane, córka duchownego z Hampshire urodziła się w Steventon Parsonage w południowej Anglii 16 grudnia 1775 roku. Siódme z ośmiu dzieci, dorastała w szczęśliwej rodzinie, a kariery jej dwóch braci i losy ich rodzin w znaczącym stopniu ukształtowały jej twórczość.
Jane Austen zaczęła pisać już w młodym wieku, a jej najwcześniejsze prace pochodzą z 1787 i obejmowały szkice dramatyczne, satyry i wiersze. Przyjaciele i rodzina rozpowszechniali jej prace i namawiali wydawców, ale minęło ponad dziesięć lat, zanim Rozważna i romantyczna (1811) ukazała się drukiem, a wkrótce po niej Duma i uprzedzenie (1813), którą sama Jane nazwała "swoim własnym ukochanym dzieckiem". Krytycy przyjęli powieści Austen z entuzjazmem, chwaląc sposób, w jaki uczyniła "pospolite rzeczy i postacie interesującymi z prawdy opisu i sentymentu."
W 1802 roku Jane zgodziła się wyjść za Harrisa Bigg-Withera, 21-letniego dziedzica rodziny z Hampshire, ale następnego ranka zmieniła zdanie. Istnieje wiele sprzecznych historii łączących ją z kimś, w kim się zakochała, ale kto zmarł bardzo szybko. Wielu znawców jej literatury starało się ustalić fakty dotyczących jej związków. Niestety, dowody są niezadowalające. W dodatku jej siostra Cassandra po śmierci pisarki ocenzurowała ocalałe listy, niszcząc wiele z nich.
Obie powieści Rozważna i romantyczna oraz Duma i uprzedzenie, obracają się wokół siostrzeństwa. Do podjęcia tej tematyki zainspirowała Jane jej bliska relacja z jedyną siostrą Cassandrą. Zarówno Jane, jak i Cassandra miały liczne romanse, ale, jak bohaterki Austen, odmówiły zamążpójścia. Postanowiły sprzeciwić się społecznym konwenansom panującym w XIX-wiecznej Anglii i pozostały samotne, wspierając matkę po śmierci ojca w 1805 roku.
W 1809 roku Austen przeprowadziła się z matką i siostrą do Chawton, spokojnej wsi w Hampshire. Tam, w domu podarowanym im przez jej zamożnego brata Edwarda, Jane spędziła swoje najszczęśliwsze lata. Czerpała satysfakcję z tego, że jej prace były dobrze recenzowane oraz szeroko czytane. Tak bardzo spodobały się księciu regentowi, późniejszemu Jerzemu IV, że posiadał komplet w każdej ze swoich rezydencji, a Emma, na dyskretny królewski rozkaz, została mu "z szacunkiem zadedykowana". Wszystkie sześć jej powieści pochodzą z tego okresu. Mansfield Park został opublikowany w 1814 roku, a Emma, o której Austen żartowała, że "nikt oprócz mnie nie będzie jej zbytnio lubił", w 1815 roku.
Ostatnie 18 miesięcy swojego życia Austen poświęciła na pisanie. Pisarka zmarła, w wieku zaledwie 41 lat z niewyjaśnionych przyczyn, 18 lipca 1817 roku, pozostawiając subtelną Perswazje i swoją gotycką satyrę Opactwo Northanger, które miały być opublikowane w tym samym roku, co też się stało.
Mimo upływu lat Jane Austen cieszy się niesłabnącą popularnością i pozostaje kulturowym fenomenem. Wszystkie jej powieści zostały przetłumaczone na wiele języków i doczekały się filmowych adaptacji. Jedną z ostatnich Perswazje z Dakotą Johnson w roli głównej można oglądać na Netflixie.
